Εκδρομή στην Ήπειρο
(29 Οκτωβρίου – 1 Νοεμβρίου 2010)
1η μέρα: Παρασκευή 29 Οκτωβρίου 2010
Ξεκινήσαμε με πολύ κέφι και όρεξη. Το ταξίδι μας ήταν ευχάριστο και καθόλου κουραστικό. Πρώτος μας σταθμός το Μπιζάνι, με το Μουσείο των Βαλκανικών Πολέμων. Είναι ένα μουσείο μικρό, αλλά καταφέρνει να σε μεταφέρει στην εποχή του 1912-13 και να σε πληροφορήσει κατάλληλα για τις πολεμικές επιχειρήσεις που έγιναν τότε και για τη σημασία που είχαν για την πατρίδα μας.
Δεύτερος σταθμός το Μουσείο Βρέλλη. Ένα μουσείο καταπληκτικό! Μας εντυπωσίασε, καθώς ζωντανεύει την Ιστορία με τα πολλά κέρινα ομοιώματά του. Τα ομοιώματα είναι τόσο επιτυχημένα, που νομίζεις πως θα σου μιλήσουν. Όλες αυτές οι ακίνητες εικόνες μοιάζουν με ζωντανές φωτογραφίες. Έχεις την αίσθηση πως ο χρόνος έχει σταματήσει, για να σου δώσει τη δυνατότητα να περάσεις μπροστά από τα γεγονότα, ώστε αυτά να γραφτούν καλά μέσα σου. Πόσο βαθιά πρέπει να είχαν επηρεάσει τον Βρέλλη, ώστε να αφιερώσει όλη του τη ζωή σ΄ αυτό το έργο!
Συνεχίσαμε προς τα Ιωάννινα. Η διαδρομή πολύ ωραία. Απολαύσαμε τοπία μοναδικά. Περάσαμε με καραβάκι στο νησάκι της λίμνης και φάγαμε υπέροχα τηγανιτά καλαμαράκια! Το νησάκι γραφικό, ήσυχο, παραδοσιακό. Εκεί επισκεφτήκαμε και το σπίτι όπου δολοφονήθηκε ο Αλή Πασάς από τους ίδιους τους Τουρκαλβανούς.
Τέλος κατευθυνθήκαμε προς τα σύνορα. Παρόλο που περάσαμε σε μια άλλη χώρα, δεν νιώσαμε εκεί ξένοι. Όλα θυμίζουν Ελλάδα! Σούρουπο φτάσαμε στο χωριό Βουλιαράτι, όπου τακτοποιηθήκαμε στον όμορφο, πολύ περιποιημένο ξενώνα μας, το Εκκλησιαστικό Οικοτροφείο Θηλέων της Μητροπόλεως Αργυροκάστρου, που μας επιφύλαξε μια ζεστή υποδοχή.
2η μέρα: Σάββατο 30 Οκτωβρίου 2010
8:15 π.μ. Μόλις φύγαμε με το πούλμαν μας από το Βουλιαράτι. Κατεβαίνοντας το δρόμο βλέπουμε πολλά «μπούνκερς», μικρά τρουλοειδή φυλάκια όλο μπετόν, που είναι μισά χωμένα στο χώμα και μισά απ΄ έξω. Δεξιά κι αριστερά υπάρχουν βουνά, στους πρόποδες των οποίων απλώνονται πολλά χωριά. Τρέχουμε στον κάμπο. Εντύπωση μας έκανε ένα σχολείο που προσπεράσαμε. Στην πύλη του είχε αναρτημένες την Ελληνική και την Αλβανική σημαία και στη μέση ένα πανό που έγραφε «Ζήτω η 28η Οκτωβρίου!».
Συνεχίσαμε την πορεία μας δίπλα από τον ποταμό Αώο. Φτάσαμε στην Κλεισούρα. Το τοπίο θυμίζει Ελλάδα. Στα βουνά που υψώνονταν μπροστά μας έγιναν οι θρυλικές μάχες του στρατού μας με τους Ιταλούς. Φανταζόμασταν τους Έλληνες να πολεμούν γενναία μέσα στα χιόνια. Πατούσαμε πάνω στις πέτρες που είχαν πατήσει οι πρόγονοί μας για να υπερασπιστούν την πατρίδα και το ιδανικό της ελευθερίας. Δεν μπορεί κανείς να το συλλογιστεί αυτό και να μην συγκινηθεί… Η εκκλησία που έχει χτιστεί εκεί έχει στο προαύλιό της έναν ολόλευκο πανύψηλο σταυρό, κάτω από τον οποίο υπάρχει ένα μεγάλο κενοτάφιο προς τιμήν των Ελλήνων στρατιωτών που έπεσαν εκεί. Είναι άδειο, διότι οι αρχές απαγόρευσαν τη μεταφορά των οστών τους μέσα. Σταθήκαμε πολύ συγκινημένοι και θεωρήσαμε τον εαυτό μας πολύ τυχερό που αξιωθήκαμε να τα αντικρίσουμε όλα αυτά έστω και για τρία τέταρτα της ώρας. Όλα όσα ζήσαμε θα μείνουν για πάντα χαραγμένα στη μνήμη μας, για να μας θυμίζουν και το δικό μας καθήκον απέναντι στη Μάνα Ελλάδα. Είμαστε περήφανοι που είμαστε Έλληνες!
Μετά από μια δύσκολη διαδρομή κι αφού περάσαμε το Τεπελένι φτάσαμε στο Κολικόντασι, στον τόπο όπου μαρτύρησε ο Άγιος Κοσμάς ο εθναπόστολος κι όπου βρίσκεται ο τάφος του. Εδώ έχει φτιαχτεί εκκλησία που χρονολογείται από το 1700. Όλοι οι Έλληνες οφείλουμε στον Άγιο των Σκλάβων πάρα πολλά, επειδή χάρη σ΄ αυτόν διατηρήθηκε ο ελληνισμός και η ορθοδοξία στα ατέλειωτα μαύρα χρόνια του τουρκικού ζυγού. Είναι άξιο θαυμασμού το πώς αυτός ο άγιος άνθρωπος με το θείο ζήλο του ενέπνευσε τους Έλληνες πολλών περιοχών να διατηρήσουν με μεγάλες θυσίες την πίστη, τη γλώσσα και την ιστορία τους, δηλαδή την ελληνική τους ταυτότητα! Ψάλαμε το απολυτίκιο του Αγίου Κοσμά και το νιώσαμε ως μεγάλη ευλογία ότι αξιωθήκαμε να προσκυνήσουμε στον τάφο του.
Συνεχίσαμε προς την Απολλωνία, την πιο σημαντική αρχαία ελληνική αποικία βόρεια του Αμβρακικού Κόλπου. Τα αρχαία της μνημεία, φτιαγμένα από Κορίνθιους και Κερκυραίους αποίκους, είναι αξιολογότατα (ειδικά το Βουλευτήριο και το Ωδείο) και δεν χορταίναμε να τα φωτογραφίζουμε.
Τη σημερινή μέρα νιώσαμε τη Β. Ήπειρο περισσότερο δικιά μας, πραγματικά ελληνική.
3η μέρα: Κυριακή 31 Οκτωβρίου 2010
Σήμερα εκκλησιαστήκαμε στη Δερβιτσάνη, στο κεφαλοχώρι της Δρόπολης, στον ι. Ναό Κοιμήσεως της Θεοτόκου. Σ΄ όλη τη διάρκεια της Θ. Λειτουργίας νιώθαμε πως βρισκόμασταν στην Ελλάδα, κι ακόμη καλύτερα. Η ακολουθία έγινε ωραία και κατανυκτικά. Όταν τέλειωσε, είδαμε τους ανθρώπους του χωριού. Μαζευτήκαμε όλοι μαζί σε μία αίθουσα δίπλα στην εκκλησία, μαζί με τον Μητροπολίτη Αργυροκάστρου κ. Δημήτριο. Εκεί γευτήκαμε τη βορειοηπειρώτικη φιλοξενία. Το κέρασμα ήταν πλούσιο. Τα παιδιά του Σχολείου μας τραγουδήσαμε πατριωτικά τραγούδια για τους Δερβιτσιώτες και τους βεβαιώσαμε πως μέσα στον τόπο τους δεν νιώσαμε ξένοι, αλλά αισθανθήκαμε πως κι εκεί ο ελληνισμός ακμάζει. Η απλή και αγαθή ελληνική συμπεριφορά τους άγγιξε τα εσωτερικά μας αισθητήρια και ξύπνησε την κοιμισμένη ελληνικότητα που υπάρχει μέσα μας. Οι άνθρωποι αυτοί ζούνε στη σκλαβωμένη Β. Ήπειρο, που σήμερα είναι αλβανικό έδαφος. Όμως μέσα τους ζει η Ελλάδα και με τη βοήθεια της Ορθόδοξης Εκκλησίας και του Αρχιεπισκόπου τους κ. Αναστασίου έχουν κάνει ένα πολύ αξιόλογο έργο, που έχει πια ριζώσει και καρποφορεί.
Αργότερα, προχωρώντας μέσα από ψηλά καταπράσινα βουνά, φτάσαμε σ΄ ένα θαυμάσιο τοπίο με πυκνή βλάσηση. Εκεί είδαμε από ψηλά την πηγή ενός ολόκληρου ποταμού, που αναβλύζει μέσα από τη γη. Το θέαμα είναι σπάνιο και μαγευτικό! Το νερό, καθαρότατο, βγαίνει ορμητικό και συνεχίζει χιλιόμετρα μακριά. Η πηγή αυτή, το «Γαλάζιο Μάτι», όπως τη λένε, και το βαθύ κυανό ποτάμι που σχηματίζεται μοιάζουν πραγματικά παραδεισένια!
Επόμενη στάση μας στο Βουθρωτό. Η περιοχή έχει ιστορία 2800 χρόνων. Ο αρχαιολογικός της χώρος κινεί ξεχωριστό ενδιαφέρον: Περιηγείσαι σε μια αρχαία πόλη που αναδύεται μέσα απ΄ το νερό, τόσο μεγάλη, που χρειάζεσαι μιάμιση ώρα για να τη γυρίσεις! Κρυμμένα –θα έλεγε κανείς- κάτω από θαλερά δέντρα είδαμε τα τείχη της, το θέατρο, το υδραγωγείο, το γυμναστήριο, το βαπτιστήριο, τη σταυροειδή τρίκλιτη βασιλική της κ.ά. Πρόκειται για κτίσματα της ελληνιστικής, της ρωμαϊκής και της βυζαντινής εποχής, τα οποία -όπως μας είπε ο ξεναγός μας- είναι μόνο το 20% των αρχαίων που υπάρχουν στην περιοχή και που δεν έχουν αποκαλυφθεί, καθώς είναι μέσα στο έδαφος ή στον πυθμένα της λιμνοθάλασσας του Βουθρωτού.
Την πολύωρη μετακίνησή μας με το πούλμαν είχαν φροντίσει οι υπεύθυνοι καθηγητές μας να τη διανθίσουν με διάφορες δραστηριότητες. Παίρναμε χρήσιμες πληροφορίες για τα μέρη που επισκεπτόμαστε, αλλά μεταδίδαμε και ευχάριστες ραδιοφωνικές εκπομπές με νόστιμα αστεία, τραγουδάγαμε με πολύ κέφι και ανταλλάζαμε με παλμό ομαδικά συνθήματα.
Το βράδυ επιστρέψαμε και πάλι στον ξενώνα μας στο Βουλιαράτι, όπου όλες αυτές τις μέρες η Διευθύντρια και άλλοι υπεύθυνοι μας φιλοξένησαν με ιδιαίτερη αγάπη. Στενοχωριόμαστε που αύριο δεν θα ξαναγυρίσουμε πια εδώ και που η εκδρομή αυτή φτάνει σιγά σιγά στο τέλος της…
4η μέρα: Δευτέρα 1 Νοεμβρίου 2010
Και η σημερινή μέρα ήταν γεμάτη έντονα συναισθήματα. Το πρωί προσκυνήσαμε στο νεκροταφείο των πεσόντων Ελλήνων στρατιωτών του ΄40 στο Βουλιαράτι, όπου είχε γίνει μεγάλη μάχη. Κάναμε τρισάγιο και, όταν ο π. Τιμόθεος μνημόνευε τα ονόματά τους, όλοι τιμήσαμε τη μνήμη τους με τα δάκρυά μας και με λόγια ολοκάρδιας ευχαριστίας και προσευχής στο Θεό για την ανάπαυση των ψυχών τους.
Κατόπιν, κατευθυνθήκαμε στο περίφημο Αργυρόκαστρο. Είναι μια πανέμορφη πόλη με παλιά ηπειρώτικα αρχοντικά που σκαρφαλώνουν το λόφο. Στην κορυφή βρίσκεται το μεγάλο Κάστρο της Αργύρως. Εκεί επισκεφτήκαμε στο Δημοτικό Σχολείο και το Γυμνάσιο – Λύκειο της Μητροπόλεως. Με συγκίνηση συνειδητοποιήσαμε πόσο πολύ μοιάζει με το δικό μας. Τα παιδιά μάς τραγούδησαν στα ελληνικά και οι κυρίες τους μας κέρασαν. Παντού στη Β. Ήπειρο, όπου κι αν πηγαίναμε, γευόμασταν τη φημισμένη ελληνική φιλοξενία!
Το έργο του Αρχιεπισκόπου Αναστασίου στο Αργυρόκαστρο είναι θαυμαστό. Η εργασία που γίνεται μας συγκλόνισε, καθώς γίνεται μεγάλος αγώνας να κρατηθούν αξίες, ιδανικά και ο χριστιανισμός στις καρδιές των ανθρώπων αυτών που, χωρίς να το θέλουν, το παράδειγμά τους ακτινοβολεί. Ο αγώνας των παιδιών και οι προσπάθειες των μεγάλων είναι κάτι θεάρεστο. Το έργο τους είναι πολύτιμο και αξίζει να το συνεχίσουν και να βοηθήσουν κι άλλοι σ΄ αυτό.
Στο δρόμο του γυρισμού περάσαμε και από την Κατασκήνωση της Μητροπόλεως στο Γλυκομίλι. Πανέμορφο, καταπράσινο μέρος, μακριά από πόλεις. Ειδικά τώρα το φθινόπωρο το τοπίο ήταν σαγηνευτικό!
Η εκδρομή μας τέλειωσε. Γυρίσαμε ανανεωμένοι και ωφελημένοι, γεμάτοι από πλούσια βιώματα και δυνατά συναισθήματα. Αυτό το ταξίδι έγινε ένας σταθμός στη ζωή μας, που μας βοηθά να συνειδητοποιήσουμε και να εκτιμήσουμε καλύτερα την εθνική μας κληρονομιά και το χρέος μας απέναντί της. Θέλουμε όσα ζήσαμε να μην πάνε χαμένα! Να μην τα ξεχάσουμε, αλλά να αγωνιστούμε κι εμείς να μην χαθεί η Ιστορία αυτού του τόπου, που έχει γραφτεί με ιδρώτα και αίμα. Γενική είναι η πεποίθησή μας ότι πρέπει όλοι οι Έλληνες να επισκεφτούν τα άγια και θαυμαστά αυτά χώματα, όπου ξεδιπλώθηκε ένα πολύ σημαντικό κομμάτι της ιστορίας μας.
Θέλουμε να εκφράσουμε τις ολόθερμες ευχαριστίες μας στο Σχολείο μας και σε όλους όσοι συνετέλεσαν στην οργάνωση και την πραγματοποίηση αυτής της εκδρομής, που συνέχισε επάξια την παράδοση να πραγματοποιεί τις πολυήμερες εκδρομές του σε τόπους – προσκυνήματα της πίστης και της ιστορίας μας!
Λαχταρούμε, Βόρεια Ήπειρο, να σε ξαναδούμε σύντομα!..
Συλλογικό κείμενο των μαθητών:
Ιωάννη & Θεοδώρας Πούλη, Μαρ. Δρίτσα,
Ειρ. Ραυτοπούλου, Παν. Κουρκουλιώτη